گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ یحیی لطفینیا در یادداشتی برای بازارنیوز نوشت: اقتصاد ایران سال 1402 در حالی به میانه سال رسیده است که وضعیت متغیرهای کلان اقتصادی چون رشد اقتصادی، تورم، بیکاری، نقدینگی و ... بر اساس آمار منتشره از سوی مراکز رسمی رو به بهبودی است. (جدول 1).
موضوعی که در یک دهه گذشته عکس این را شاهد بودهایم. با وجود شکلگیری فضای مثبت در بخش حقیقی اقتصاد و پشت سر گذاشتن تابستان داغ بدون خاموشی در بخش خانگی، بهبود روابط سیاسی با کشورهای همسایه و منطقه، آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در نتیجه تحریمهای ایالات متحده آمریکا و ایجاد امیدواری نسبت به آینده در اقتصاد ملی، بررسی فضای رسانهای و مجازی نشان از تشدید شایعات و ابهامات در حوزههای اقتصادی در روزهای اخیر هستیم.
جدول 1. مهمترین متغیرهای کلان اقتصادی کشور
ردیف |
متغیرهای کلان اقتصادی |
1400 |
1401 |
1402 |
1 |
رشد اقتصادی |
4.3 |
4.8 |
- |
2 |
تورم |
34.3 |
54 |
39.4 |
3 |
بیکاری |
9.4 |
9.7 |
8.2 |
4 |
نقدینگی |
34.3 |
31.1 |
27.5 |
5 |
تراز تجاری (میلیارد دلار) |
6.4- |
4.5- |
3.6- |
6 |
نرخ دلار غیر رسمی |
4.4 |
75.1 |
6.5- |
7 |
بورس اوراق بهادار |
2.7 |
24.6 |
4.8- |
8 |
ضریب جینی |
40 |
39.4 |
38.8 |
منبع: بانک مرکزی ج. ا. ایران و مرکز آمار
همانطور که بیان شد با بهبود شرایط اقتصاد کلان و ایجاد ثبات نسبی در این زمینه انتظار میرفت که فضای امید و نشاط در فضای رسانهای و مجازی ایجاد شود. این در حالی است که با بررسی فضای رسانهای و خبری کشور، شاهد شکلگیری موجی از شایعات و ابهامات در فضای سیاستگذاری اقتصادی هستیم که برخی از مهمترین آنها در جدول 2 فهرست شده است.
همان طور که ملاحظه می شود، در برخی موارد شایعاتی چون افزایش قیمت حاملهای انرژی، آزادسازی قیمت خودرو، حذف ارز ترجیحی برخی از اقلام کالاهای اساسی و ... منجر به ایجاد ترس و نااطمینانی در فضای اقتصاد کلان از طریق شکلگیری موج رسانهای شده است.
از طرف دیگر در برخی موضوعات اقتصادی مانند تعیین نرخ خوراک گاز پتروشیمی، لایحه تشکیل وزارت بازرگانی، سیاستهای تنظیم بازار (واردات مشروط برنج و گوشت)، برخی از ارکان دولت (وزارت صمت، جهاد کشاورزی و ...) و مجلس شورای اسلامی (به طور مشخص اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس) با ایجاد ابهام در فضای سیاستگذاری، موجی از ابهام و نااطمینانی را فضای رسانهای و شبکههای مجازی از طریق دو قطبی سازی ایجاد میکند.
جدول 2. برخی از مهمترین شایعات و اقدامات ابهام آفرین دولت در سال 1402
ردیف |
منبع |
رویداد و موضوع |
1 |
ابهام در سیاستگذاری توسط دولت و مجلس شورای اسلامی |
نرخ خوراک گاز شرکتهای پتروشیمی |
2 |
تصویب لایحه تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس شورای اسلامی |
|
3 |
عرضه خودرو (بورس کالا، سامانه یکپارچه و ...) و نحوه قیمت گذاری |
|
4 |
افزایش قیمت آرد و نان و سرنوشت طرح مهیا |
|
5 |
افزایش قیمت حاملهای انرژی به طور مشخص بنزین و اعمال محدودیت های مقداری در عرضه و فروش |
|
6 |
قیمت خرید تضمینی گندم |
|
7 |
واردات مشروط برنج و گوشت گرم |
|
8 |
ایجاد شایعات توسط فعالان رسانهای |
حذف ارز ترجیحی 28 هزار و 500 تومان برای برخی اقلام اساسی |
9 |
ریجستری تلفن همراه برند اپل |
|
10 |
گمانهزنیها در خصوص واردات خودرهای نو و کارکرده |
|
11 |
شایعات در خصوص واردات گوشتهای آلوده از پاکستان و سایر کشورها |
|
12 |
تشکیک در خصوص آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در کره جنوبی |
منبع: رصد خبرگزاریهای رسمی کشور
با توجه به آنچه که گذشت، باید تاکید کرد که موفقیت در عرصه اقتصاد بدون توجه و مدیریت فضای رسانهای و مجازی امری سخت و پرهزینه خواهد بود. در واقع لازم است دولت با رویکرد فعالانه نسبت به مدیریت فضای سیاستگذاری اقتصاد کلان و اطلاع رسانی درست و به موقع از ایجاد فضای منفی رسانهای که تضعیف کننده بخش حقیقی است، اقدام نماید.
پایان پیام//