با ارسال لایحه بودجه ۱۴۰۱ به مجلس، عملاً ارز ۴۲۰۰ تومانی به آخر خط رسید. البته میزان یارانه اعطای به مردم و نحوه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به علت گنگ بودن، باید به طور کامل در مجلس روشن شود.

با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، درآمد‌های دولت از محل حقوق ورودی گمرکی تقریباً دو برابر شده است. در زمینه کاهش یارانه‌های پنهان دولت اقدام به افزایش نرخ گاز صنایع کرده است و منابع حاصله را برای صندوق پیشرفت و عدالت در نظر گرفته است.

در جزء ۳ بند «ب» تبصره ۱ قانون بودجه هر ساله به میزان منابع ارزی مربوط به ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره می‌شد که حذف کامل این بند به معنای پایانی بر ارز ۴۲۰۰ تومانی است.

البته میزان یارانه اعطای به مردم و نحوه ارز ۴۲۰۰ تومانی به علت گنگ بودن این موضوع، باید به طور کامل موردبحث قرار بگیرد، ولی به طور کلی برای بخش نهاده‌های دامی یارانه نقدی به مردم در نظر گرفته شده است که طبق برآورد اولیه حدود ۱۱۰ هزار تومان برای ۶۰ میلیون نفر در نظر گرفته شده است.

در حوزه دارو و گندم نیز طبق برآورد جزء ۱۷ بند «ب» مصارف تبصره ۱۴، حدود ۱۰۶ همت برای جبران قدرت خرید مردم در حوزه نان و دارو به عنوان یارانه خرید تضمینی گندم و مبلغ اعطایی به سازمان غذا و دارو برای حمایت از بیماران در نظر گرفته شده است که حدود ۱۰۶ همت است و به اشتباه در جدول بودجه عدد ۱۰۰۶ هزار میلیارد تومان نوشته شده است.

در تبصره ۷ قانون بودجه در حوزه درآمد‌های گمرکی، با توجه به تغییر نرخ حقوق ورودی گمرکی برای واردات کالا‌ها با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، درآمد‌های دولت از محل حقوق ورودی گمرکی افزایش جدی داشته است.

در قانون بودجه ۱۴۰۰ میزان درآمد گمرکی حدود از ۳۷ هزار میلیارد تومان بوده که با توجه به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تنها از طریق اصلاح نرخ گمرکی درآمد‌های پایدار مالیاتی بیش از ۳۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است و به ۷۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.

دولت برای حمایت از وارادات کالا‌های اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و نهاده‌های دامی تعرفه این کالا‌ها را کاهش داده است تا با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به افزایش قیمت این کالا‌ها منجر نشود.

در مسائل حوزه یارانه‌های انرژی دو تغییر اساسی در لایحه بودجه ۱۴۰۱ مشاهده می‌شود. اولین نکته اینکه موضوع تعرفه‌گذاری پلکانی مشترکان پرمصرف به دلیل ارائه این موضوع در هیئت وزیران حذف شده است.

گفتنی است که در سال گذشته در تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۰ به مسئله تعرفه‌گذاری پلکانی مشترکان پرمصرف موسوم به IBT نیز پرداخته شده بود که دولت این موضوع را در لایحه بودجه ۱۴۰۰ حذف کرده است.

در تبصره ۱۴ مربوط به هدفمندی یارانه‌ها نیز، سوخت گاز صنایع با تغییر بسیار بزرگی روبرو شده است و بالعکس سال‌های قبل که با تخفیف جدی همراه بود، امسال قیمت سوخت صنایع با قیمت خوراک پتروشیمی برابر شده و این به معنای افزایش قیمت سوخت و کاهش یارانه‌های انرژی است.

قیمت سوخت خوراک از حدود ۱۲ سنت به حدود ۳۰ سنت رسیده است که برابر با قیمت خوراک پتروشیمی‌ها بوده و از این طریق حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان افزایش منابع داشته است.

یکی از مهم‌ترین تبصره‌ها بودجه مربوط به تسهیلات تعیینی دولت بوده است که در تبصره ۱۶ به آن اشاره می‌شد. تعیین میزان وام و موضوع وام به یک کارگروه در بانک مرکزی اعطا شده است.

در این تبصره به موضوع وام ازدواج جوانان نیز پرداخته شده است که با توجه به اهمیت آن، مجلس باید در این زمینه به طور جدی ورود کند.

در بحث بودجه شرکت‌های دولتی، پیوست شماره ۳ به این موضوع پرداخته است، در جدول شماره ۱ پیوست ۳ لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ با عنوان درآمد شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، منابع و مصارف این شرکت‌ها مبلغ ۲۲۳۱ همت (هزار میلیارد تومان) در نظر گرفته شده است که این رقم در مقایسه با برآورد سال گذشته که رقم ۱۵۶۱ همت (هزار میلیارد تومان) بوده است، رشد ۴۲ درصدی داشته است.

در بحث جداول بودجه نیز در جدول ۷ تغییر و اتفاق بسیار مهمی رخ داده است. جدول ۷ بودجه که ردیف‌های مصرفی دستگاه‌های اجرایی از بودجه دولت به تفصیل بیان می‌شد، به طور کامل حذف شده و تنها ۵۰ ردیف دستگاه‌های اصلی بودجه در این جدول اشاره شده است و عملا در ماده واحده که کلیه ردیف‌های دستگاه‌های اجرایی دریافت کننده بودجه دولتی در این جدول اشاره می‌شد، به طور کامل حذف شده و از این نظر شفافیت بودجه کاهش چشم‌گیری داشته است.

/میزان