یکی از نامزدهای ریاست جمهوری در مناظره دوم انتخاباتی گفت دولت نباید به رشد فروش نفت افتخار کند. اما گویا وی نکته ای درباره اقتصاد ایران را به اشتباه دریافته است.
به گزارش بازار نیوز، بر اساس گفته بسیاری از اقتصاددانها نفت بزرگترین مشکل اقتصادی ایران است و در واقع حتی به مدار توسعهنیافتگی اقتصاد دامن میزند. این مشکل اما در مناظره دوم ریاست جمهوری بهطور غلط از آن استفاده شد. مشکل اقتصاد نفتی بههیچوجه به این معنی نیست که دیگر نفت نفروشیم.
یکی از کاندیدهای ریاست جمهوری در مناظره دیروز گفت: رضا میرخانی در کتاب نفحات نفت، فرهنگ نفتی را نقد میکند اما دولت ما همچنان افتخار میکند که یکمیلیون صادرات را به دو و نیم میلیون رسانده یعنی همان پایبند نبودن به سیاست عدم خام فروشی
اینکه یکی از مشکلات اقتصادی ما نفت است بر کسی پوشیده نیست. اما این بیماری با یک راه حل غلط درمان نمیشود مانند این است که بیماری گوش درد داشته باشد و برای درمان گوش وی را بکنیم. کارشناسان اقتصادی وقتی پیرامون نفت به بحث میپردازند اعتقاد ندارند که درآمدهای نفتی باید کاهش یابد بلکه میگویند برای اینکه دولت به اقتصادی داخلی توجه کند باید وابستگی بودجه خود را به نفت کاهش دهد.
برای روشن شدن این موضوع یک مثال میزنیم. خانوادهای را فرض کنید هر ماه و تا آخر عمر به وی از منبعی پولی همچون ارث میرسد. این ارث باعث شده که این خانوادهها از کار و تلاش دست بردارند و همیشه در منزل تنها منتظر پول بمانند. در واقع انگیزه کسب درآمد در پدر و اعضا خانواده کشته میشود. هر صبح که از خواب بلند میشوند به این فکر میکنند که پول خود را در کجا خرج کنند و به این دلیل که برای آن زحمتی نکشیدهاند هزینهها و مصارفی دارند که هیچ منطقی پشت آنها نیست. زیرا فردا، هفته یا ماه بعد که از خواب بلند میشوند دوباره همان مقدار پول در حسابشان است. اما راهحل این خانواده که دوباره به فکر درآمد باشد این است که دیگر پول ارث را نگیرد و از فردا دنبال کار بگردند؟ بهطورقطع نه. این خانواده بهمرور به دنبال درآمدهای دیگر میرود و هر ماه قسمتی بیشتری از پول را برای سرمایهگذاری و درآمد بیشتر در آینده کنار میگذارد. بعد از مدتی که درآمدهای وی خرج روزانه وی را داد آیا باید دیگر این ارث بادآورده را نگیرد؟ بهطورقطع نه. این خانواده برای پیشرفت بیشتر تا جایی که میتواند همچنان مانند سابق درآمد را کسب میکند ولی وابستگی بودجه خود را به آن از بین برده است.
ایران نیز همانند این خانواده است. دولت اقدام به فروش نفت میکند و کارشناسان اقتصادی میگوید باید وابستگی بودجه به نفت کاهش یاد. اما این بدان معنی است که درآمدهای نفتی بهعنوانمثال به صندوق توسعه ملی واریز گردد و از پول آن تنها برای کمک به بخش خصوصی و هزینههای زیرساختی استفاده گردد. اینکه دولت توانسته تولید نفت خود به 2.5 میلیون بشکه در روز برساند در واقع یک دستاورد بزرگ است ولی باید وابستگی درامدهای کشور به نفت کاهش یابد. البته که دولت در رسیدن به این هدف هم بسیار موفق بود.