گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- یحیی لطفی‌نیا؛ امروزه بررسی و چاره‌یابی برای موضوع فقر به عنوان یکی از مهم­ترین مشکلات زندگی بشری، حائز اهمیت است. بر همین اساس شریف کریمی و همکاران از دانشگاه کرمانشاه در مقاله­‌ای به «اندازه‌گیری سهم رشد و نابرابری در کاهش فقر (مطالعه موردی استان­های ایران)» پرداختند. آن­ها فقر را یک مسئله بنیادی و پدیده چند بعدی بیان نموده که همواره به عنوان یکی از مهم­ترین آسیب‌­های جوامع، ریشه گرفتاری­‌ها و عقب ماندگی­‌های بخش عظیمی از کره زمین بوده و هست. تلاش برای از بین بردن این معضل اجتماعی یکی از برجسته ترین اهداف رشد و توسعه اقتصادی است.

با توجه به اهمیت بسیار، رشد درآمد و توزیع درآمد در کاهش فقر، در این مطالعه تلاش شده است تا سهم رشد و نابرابری در کاهش فقر برای هر یک از استان­‌های ایران محاسبه شود. همچنین در نهایت برآیند این دو اثر بر نرخ فقر برای هر یک از استان­‌های مورد محاسبه قرار گرفته است.

داده­‌هایی که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است، اطلاعات بودجه خانوار طی دوره 1384-1393 است(شاخص فقر مورد نظر در بخش مقایسه فقر و نابرابری شاخص سن است) . نتایج حاصل از بررسی انجام شده در نمودار (1) به تصویر کشیده شده است.

نمودار (1): سهم رشد و نابرابری در کاهش فقر در استان­های ایران طی دوره 97-1384

چنانچه در نمودار 1 نیز مشخص است بیشترین سهم درآمدی در کاهش فقر مربوط به آذربایجان غربی و کمترین سهم مربوط به استان زنجان است و در میان استان­‌هایی که سهم درآمدی به زیان فقرا بوده و فقر را افزایش داده است، بیشترین سهم درآمدی در افزایش فقر مربوط به استان لرستان و کمترین آن مربوط به استان قم است. اما بیشترین سهم توزیعی در کاهش فقر به استان یزد اختصاص دارد و کمترین سهم در کاهش فقر در استان البرز است و در میان استان­هایی که سهم نابرابری فزاینده فقر بوده بیشترین سهم نابرابری در افزایش فقر در استان ایلام رخ داده و کمترین سهم آن مربوط به استان خراسان شمالی است.

نمودار (2) نیز نشان دهنده وضعیت توزیع فقر در استان­های کشور است.

نمودار (2): نمایش اثر کل کاهش فقر به تفکیک استان­های ایران طی دوره 93-1384

نتایج کلی پژوهش حاکی از آن است که برنامه‌­های فقرزدایی در کشور نتوانستند به حد کافی مؤثر باشند.

در پایان برای کاهش فقر پیشنهاد می­‌کنند باید دو سیاست اصلی افزایش رشد اقتصادی و کاهش نابرابری در کشور توسط متولیان و سیاست گذاران در دستور کار قرار گیرد و علاوه بر این پیشنهاد می‌­شود تا سیاست های ذیل نیز در کنار دو سیاست کلی اشاره شده در دستور کار قرار گیرد:

• با توجه به اینکه افزایش نابرابری درآمدی طی دوره تحت بررسی در عموم استان ها به چشم می خورد، لزوم تدوین سیاست‌های حمایتی، تجاری، بودجه­‌ای و مالیاتی متناسب، در مناطق مختلف کشور، جهت کاهش نابرابری و فقر حائز اهمیت است.
• تدوین استراتژی مشخص جهت کاهش فقر و نابرابری در مناطق مختلف کشور که بر اساس شرایط اقتصادی و اجتماعی و بومی مناطق به تفکیک تبیین گردد.
• اجرای دقیق و هدفمند سیاست­‌های حمایتی همچون پرداخت یارانه‌­ها و کمک­های نقدی و غیر نقدی به گروه‌های هدف در راستای کاهش نابرابری حائز اهمیت است.

پایان پیام//