یکم- میزان پولشویی درایران

اگرچه هرگز تا امروز هیچ مقام رسمی دولتی یا حکومتی ایران یا هیچ نهاد قانونی مثل بانک مرکزی یا سازمان برنامه و بودجه یا وزارت اقتصاد رقم پولشویی شده درایران را اعلام نکرده است اما این استاددانشگاه کالیفرنیا ایرواین  درسخنرانی خود گفته است: "...رقمهای پولشویی دردنیا رقم های بالایی است و مثلا در کشورخودمان گفته می شود 11.8 درصد نقدینگی مربوط به پولشویی می شود..." درصورتی که این رقم را مبنایی برای اندازه گیری میزان پولشویی درایران بگیریم با توجه به نقدینگی دوهزارهزار میلیاردتومان نقدینگی اعلام شده درروزهای اخیر، رقمی برابر با 236 هزار میلیارد تومان است.

دوم - نمونه پولشویی

شاید خوانندگان ارجمند بخواهند با یک مثال درباره سازوکار پولشویی بدانند. کاظمی تبار توضیح می دهد : " به عنوان مثال یک پولشو برای ظاهرسازی یک فروشگاه زنجیره ای تاسیس می کند. این پولشو اجناسش را ارزان تر می فروشد تا وقتی به بانک می رود بهانه داشته باشد که چرا این همه پول نقد همراهش هست. ..پولشویی دربانک سه مرحله دارد ...اولین مرحله این است که پول کثیف وارد بانک می شود.مرحله دوم لایه گذاری است که دراین مرحله فرد پولشو برای جلوگیری از تردیدها پولش را خرد خرد می کند وآن را بین افراد تقسیم می کند و آنها پول رادرحساب هایشان می گذارند. درمرحله سوم پول ها ی خرد شده در یک حساب برای پولشوی تجمیع می شود..."

آیا رشد فروشگاههای زنجیره ای درایران در سالهای اخیر را می توان بااین داوری استاد دانشگاه کالیفرنیا درباره سازوکار پولشویی مرتبط دانست؟ به گزارش ایسنا " گفته می‌شود ۲۵ هزار نفر در بخش فروشگاه های زنجیره ای کشور به صورت مستقیم مشغول به فعالیت هستند و ۲۵۰۰ شعبه فروشگاهی تحت ۷۰ برند به عنوان فروشگاه های زنجیره‌ای فعال بوده و بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در این بخش انجام گرفته است."

سوم - شناسایی پولشوها

کاظمی تبار می گوید:  "هرکشوری بسته به درجه توسعه یافتگی شفافیت مالی که به آن رسیده است سازمانها و نهادها و ابزارهای خود را برای شناسایی پولشوها دارد. درکشور قانون مبارزه با پولشویی داریم که درسال 1386 تصویب شده و در اردیبهشت سال 1390 برای اجرا به بانکها ابلاغ شده است ". فاصله 4سال از تصویب تا ابلاغ یک قانون از موضوعهای قابل بررسی است که کمتر اتفاق می افتد.  به گفته این استاد دانشگاه کالیفرنیای آمریکا " نرم افزارهای مبارزه با پولشویی گونه ای طراحی شده اند که هرتراکنشی در یکی از قاعده ها صدق کند. درشروع کار یک گروه شامل نمایندگان وزارت اطلاعات ، بانک مرکزی ووزارت اقتصاد با سخت گیری نرم افزارها و کل این فرایند را بررسی می کردند. بانک ها موظف اند گزارش های تهیه شده را به اداره مبارزه با پولشویی بفرستد . اداره مبارزه با پولشویی  گزارش های رسیده از بانک ها را تجمیع کرده و بر اساس آن درباره تعقیب یا عدم تعقیب افراد تصمیم می گیرد. نهادهای مبارزهبا پولشویی درایران شامل شورای عالی  مبارزه با پولشویی، قووه قضاییه ، بانکه و سازمان بورس هستند. بانک مرکزی هم از مراجع نظارت است."  درایران هرگز اطلاعات و اخباری درباره مبارزه با پولشویی و  اسامی متهمان به پولشویی منتشر نشده و نمی شود. درماههای تازه سپری شده و در جریان مبارزه با فساد اقتصادی نیز به طور صریح درباره پولشو ها درایرن خبر یا گزارشی منتشر نشده است.

چهارم -  FATF  ، توصیه و لیست سیاه

این کارشناس کشف جرم های مرتبط با پولشویی در ادامه سخنانش گفته است "اگرکشورهایی باشند که مبارزه با پولشویی درآنها فاقد قانون باشد یا قانون خوب جرا نشود یک نهاد جهانی است که یک نهاد بین المللی است آن کشورها را  شناسایی می کند و نام انها رادرلیست سیا یا لیست کشورهای نیازمند مراقبت قرار می دهد. این سازمان جهانی که درسال 1989درذیل همایش گروه هفت برای مبارزه با پولشویی تاسیس شدو اکنون تنها ایران و کره شمالی مقررات آن را قبول ندارند درهمه دنیا فعال است. معروف ترین سند FATF  یک جزوه است که 40 توصیه دارد و نیز یک توصیه نامه 9 بندی برای مبارزه با تامین مالی تروریسم دارد. لیست سیاه برای نخستین بار در سال 2000 اعلام شد که اتفاقا ایران درلیست نبود و رژیم اشغالگر قدس و روسیه و لبنان دراین لیست بودند که بعدها از این لیست درآمدند. FATF  به کشورها می گوید اگر بامن مشارکت نکنید جزو لیست سیاه خواهید شد. بودن درلیست سیاه بار حقوقی ندارد لی درعمل مثل تحریم عمل می کند و عنایش این است که بانک های دنیا آن کشور را بایکوت می کند. درحال حاضر ایران و کره شمالی دروضعیت قرمز هستند اگر ایران نتواند درفرصت های داده شده خواسته های این نهاد را برآورده کند ایران درلیست سیاه قرار می گیرد. " واقعیت این است که این اطلاعاتد رکانون توجه تصمیم گیران انگار قرار نمی گیرد.

پنجم - امکان جاسوسی

کاظمی تبار دراین نشست به یک سوال که " آیا امکان جاسوسی از طریق داده هایی کهFATF  از ما می خواهد وجود ندارد...آیا درشرایط تحریمی ایران FATF دست و پای ما را بیشتر نخواهد بست" توضیح داد : " اوضاع از این وضعی که ماداریم بدتر نمی شود. این ادعا که FATFبه صورت ناعادلانه به ایران سخت می گیرد ادعای سنگینی است و باید اثبات شود. " یک پرسش دیگر این بود که " اگر FATFاطلاعات چند سردار سپاه را از ما به بهانه پولشویی یا تروریسم بخواهد چطور می شود" که کاظمی تبار توضیح داد: " درحال حاضر – تیرماه 1397 – هیچ مقام حقیقی و حقوقی ایرانی درتعریف بین المللی مربوط به سازمان ملل متحد از تروریسم نمی گنجد"