گروه اقتصاد کلان بازارنیوز – محمد مهدی آقامیری؛ «هادی حق شناس» کارشناس اقتصادی و استاندار سابق گلستان در گفتگو با بازارنیوز پیرامون مغفول ماندن ظرفیت‌های توسعه اقتصاد دریامحور ایران گفت: در چشم‌انداز، قوانین، برنامه‌های پنج‌ساله و بودجه‌های سنواتی به بهره‌گیری از ظرفیت‌های دریایی توجه شده، اما راهبرد عملیاتی برای تحقق آن نداریم.

استاندار سابق گلستان اظهار داشت: در خصوص اهمیت اقتصاد دریا کافی است به موقعیت جغرافیایی کشور‌های توسعه یافته نگاه کنیم؛ تمام این کشور‌ها و نیز همه شهر‌های توسعه‌یافته و آباد، در کنار دریا‌ها قرار دارند. این امر، نشان می‌دهد دریا، یک فاکتور مهم برای توسعه کشورها، شهر‌ها و کلان‌شهرهاست.

وی امکان حمل‌‎ونقل ارزان برای کشور‌ها را یکی از دستارود‌های مهم توسعه اقتصاد دریا محور بیان کرد و گفت: در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد حمل‌ونقل جهان از طریق دریا‌ها انجام می‌شود لذا توجه به اقتصاد دریا محور در مرحله نخست منجر به توسعه خطوط حمل‌ونقل دریایی و کاهش هزینه‌های ارسال کال‌های اساسی می‌شود. دریا، ابزار کاهش قیمت تمام‌شده کالاست.

حق شناس در ادامه آلودگی هوا را به عنوان یکی از مشکلات کلان‌شهر‌ها گفت: شهر‌هایی که در کنار دریا قرار دارند، از آلودگی کمتری برخوردارند و این موضوع، به لحاظ زیست‌محیطی برای کشورها، بسیار مهم است.

این کارشناس اقتصادی برخورداری از دریا برای ایران را نسبت به دیگر کشورها، بسیار حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: ما از این موهبت، آن هم در شمال کشور جز برای شنا در فصل‌های محدود، بهره کافی نبرده‌ایم و از موقعیت دریایی در دریای خزر، دریای عمان و خلیج فارس نیز استفاده نکرده‌ایم.

وی با اشاره به ظرفیت‌های دریایی کشور خاطرنشان کرد: ما در دریای خزر، دریای عمان و خلیج فارس، دسترسی‌های بی‌نظیر به دنیا داریم، زیرا ایران کشوری است که هم به اقیانوس و هم به دریا دسترسی دارد.

استاندار سابق گلستان در پاسخ به این پرسش که چرا ظرفیت‌های دریایی ما در توسعه کشور نقش نداشته، گفت: ما به هر دلیل نتوانسته‌ایم از ظرفیت دریا برای توسعه کشور استفاده کنیم. دریا همانند معادن، گردشگری و دیگر ذخایر ارزشمند، یک ظرفیت بالقوه برای توسعه کشور است.

غفلت از ظرفیت گردشگری در ایران

حق شناس همچنین خاطر نشان کرد: گردشگری به عنوان بخشی از ظرفیت دریا اهمیت زیادی دارد. در این رابطه، در کشور‌های توسعه‌افته، ساعات و روز‌های کاری، کاهش و اوقات فراغت، افزایش یافته و دریا به عنوان یک ظرفیت مهم گردشگری، یکی از مکان‌های گذران اوقات فراغت در این کشور‌ها محسوب می‌شود.

حق‌شناس با بیان اینکه ما از ظرفیت‌های دریایی در شمال و جنوب برای توسعه کشور بهره کافی نبرده‌ایم، ادامه داد: ظرفیت دریا در شمال برای شنا و در جنوب کشور به صورت شناور‌های کوچک برای حمل مسافر استفاده شده است.

وی عنوان کرد: ظرفیت‌های دریایی ایران به‌گونه‌ای است که می‌توان از کشتی‌های بزرگ به منظور گردشگری و حضور در دریاها، حتی به مدت چند هفته استفاده کرد، اما این بخش، مغفول مانده است.

امکان صید فراساحل

حق‌شناس در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های صیادی کشور گفت: با توجه به دسترسی‌های دریایی، می‌توانیم صید فراساحل داشته باشیم، اما از این ظرفیت، یا استفاده نکردیم یا استفاده ما، اندک بوده است.

استاندار سابق گلستان با اشاره به رتبه اول ایران در ذخایر گازی جهان افزود: هرچند امکان ایجاد صنایع و تولید محصول نهایی در کنار دریا‌های کشور برای ما فراهم است، اما در این زمینه نیز اقدامی انجام نداده‌ایم.

مدیرکل اسبق بنادر و دریانوردی گیلان، کریدور‌های حمل‌ونقل شمال و جنوب کشور را از دیگر ظرفیت‌های دریایی کشور برشمرد و اضافه کرد: ایران می‌تواند شاهراه انتقال کالا از کشور‌های آسیای جنوب شرقی به اروپا باشد. کشور ما ظرفیت‌های توسعه همه‌جانبه را در بخش دریا دارد و باید از آنها، برای آبادانی کشور استفاده کرد.

پیش‌بینی‌ناپذیری اقتصادی، مانع سرمایه‌گذاری

حق‌شناس در خصوص خلأ سرمایه‌گذاری دریایی توسط بخش خصوصی و خارجی در ایران گفت: یکی از دلایل اصلی عدم جذب سرمایه‌گذاری، پیش‌بینی‌ناپذیری اقتصاد ایران است. مثلاً به دلایل مختلف، نمی‌توان درباره نوسانات دلار و روند افزایشی یا کاهشی آن، اظهارنظر کرد.

وی ادامه داد: هنگامی که پیش‌بینی متغیر‌هایی مانند نرخ دلار یا تورم میسر نباشد، در اقتصاد، شرایط نامطمئنی ایجاد می‌شود که امکان هرگونه پیش‌بینی را سلب می‌کند. در کنار این مسئله، باید چالش‌های سیاسی کشور در موضوعات مختلف را نیز درنظر گرفت.

استاندار سابق گلستان در خصوص ظرفیت بنادر و نقش آن‌ها در توسعه اقتصاد دریامحور در ایران نیز گفت: هر آنچه در خصوص بهره‌برداری از ظرفیت‌های دریایی کشور مطرح است، باید درباره بنادر نیز مدنظر قرار گیرد، زیرا توسعه اقتصاد دریامحور در قالب صادرات و واردات و ترانزیت، از طریق بندر محقق می‌شود.

مدیر کل اسبق بنادر و دریانوردی گیلان ادامه داد: ایجاد صنایع دریایی از کشتی‌سازی تا صنایع کوچک که باید در ساحل و کنار دریا شکل گیرد، در حوزه توسعه بنادر تعریف می‌شود و به توسعه اقتصاد دریامحور کمک می‌کند.

جام جهانی قطر، فرصتی برای جذب گردشگر

وی با یادآوری گردشگری دریایی به عنوان یکی از ظرفیت‌های توسعه در ایران تصریح کرد: هم‌اکنون قطر در تدارک برگزاری جام جهانی فوتبال است؛ قطر، کشور کوچکی است و بیم دارد ظرفیت هتل‌های این کشور برای تماشاچیان کافی نباشد لذا قصد دارند از کشتی‌های مسافری استفاده کنند.

استاندار سابق گلستان ادامه داد: با توجه به همسایگی جزیره کیش با قطر، می‌توانیم با استفاده از این فرصت، از هتل‌ها، متل‌ها و کشتی‌های مسافری متعلق به ایران، برای تماشاگران در راستای جذب گردشگر بهره‌مند شویم، اما برای تحقق این بخش، راهبرد عملیاتی طراحی نکرده‌ایم.

حق‌شناس با اشاره به نقش دولت و مجلس در توسعه اقتصاد دریامحور ایران گفت: مجلس و دولت، در قوانین مختلف به دریا توجه داشته‌اند، پس مشکل چشم‌انداز نداریم. در قوانین، برنامه‌های پنج‌ساله و بودجه‌های سنواتی، به این موضوع، توجه شده، اما در عمل، از ظرفیت‌های قانونی استفاده نکرده‌ایم.

پایان پیام//