گروه بانک و بیمه بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ اخیرا روزنامه فرهیختگان در بررسی سرفصل‏ تسهیلات اعطایی بانک‌ها، با تفکیک جز به جزء دریافت‏ کنندگان وام و تقسیم آن به اشخاص حقیقی، حقوقی و کارکنان، مجموع حجم وام‏ اهدایی بانک‌ها به کارکنان خود درمجموع ۲۰ بانک مورد بررسی بالغ بر ۶۷ هزار میلیارد تومان بوده است.

گزارش مذکور نکات مهمی را در طن خود جای داده است، اما یکی از نکات، تسهیلات اعطایی است که بانک‌ها برای کارمندان خود پرداخت کرده‌اند. بنا بر این گزارش در جریان بررسی متوسط وام‏‌های اعطایی به کارکنان، بانک‌های خصوصی‌شده رتبه‏‌های اول تا چهارم را از آن خود کرده‏ اند.

رویکرد بانک‌های خصوصی در نظام بانکی کشور برهیچ اقتصاددان، پژوهشگر اقتصادی و یا حتی مردم عادی پوشیده نیست، اما نکته حائز اهمیت پیرامون گزارش مذکور در بذل و بخشش‌هایی است که بانک‌های دولتی و یا عمومی دولت در قبال پرسنل خود مرتکب شده‌اند.

در حال حاضر نحوه محاسبه تسهیلات پرداختی بانک‌ها به کارکنان خویش با فرض استحقاق و تساوی آن به تمام کارکنان بانک صورت پذیرفته است؛ براساس این معادله، بانک رفاه به‏ عنوان بانکی که بازوی مالی سازمان تامین اجتماعی و حافظ منابع بازنشستگان و بیمه‏ پردازان است، با متوسط پرداختی یک‌میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومانی به کارکنان خود در رتبه اول قرار دارد.

در رتبه دوم این حاتم بخشی‌ها بانک تجارت با متوسط وام پرداختی یک‌میلیارد و ۹۳ میلیون تومانی در رتبه دوم قرار دارد.

بعد از بانک تجارت هم بانک توسعه تعاون با متوسط وام پرداختی ۶۲۰ میلیون تومان، بانک‏ ملت با ۶۱۹ میلیون تومان، بانک سینا با ۴۸۶ میلیون تومان و بانک پاسارگاد با متوسط تسهیلات اعطایی ۴۲۵ میلیارد تومان به کارکنان خود قرار دارند. متوسط وام پرداختی مجموع بانک‌ها نیز ۴۰۸ میلیون تومان است و نشان می‏دهد متوسط وام پرداختی ۶ بانک بیش از متوسط مجموع بانک‌ها بوده است.

بانک‌هایی نیز که وام‏‌های بیش از ۲۰۰ میلیون تومانی به کارکنان خود پرداخته‌‏اند بانک‌های کشاورزی، مسکن، شهر، آینده، سامان، ایران‌زمین، کارآفرین و سرمایه بودند. کمترین مقدار وام نیز متعلق به بانک گردشگری بوده که متوسط ۱۴۸ میلیون تومانی را برای ۱۴۰۱ کارمند آن می‏توان درنظر گرفت.

بذل و بخشش از تسهیلات قرض ‏الحسنه برای کارکنان

آمار‌های ناشی از تسهیلات قرض‏ الحسنه اعطایی بانک‌ها حاکی از ان است از لحاظ حجم تسهیلات قرض ‏الحسنه به کارکنان، بانک ملی با اعطای ۲۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض ‏الحسنه به کارکنان خود در صدر این فهرست قرار دارد.

البته همان‌گونه که پیش‏تر اشاره شد این بانک اطلاعات مربوط به کل حجم تسهیلات اعطایی به کارکنان خود را ارائه نکرده است که قطعا عددی بیشتر از مقدار قرض الحسنه اعطایی به کارمندان خود است.

مقام دوم را بانک ملت با اختصاص ۱۱۷۰ میلیارد تومان از آن منابع به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر براساس سهم منابع قرض‏ الحسنه اعطایی به کارکنان از کل تسهیلات اعطایی به آنها، بانک پاسارگاد ۳۳ درصد از تسهیلات اعطایی به کارکنان خود را از منابع قرض‏الحسنه پرداخت کرده است.

این حجم از تسهیلات قرض ‏الحسنه اعطایی به کارکنان که بالغ بر ۵۳۹ میلیارد تومان بوده بیش از دوبرابر تسهیلات عادی قرض ‏الحسنه ‏ای است که بانک پاسارگاد به افراد جامعه پرداخت کرده، حال آنکه اولویت اعطای تسهیلات قرض‏ الحسنه برای اهداف ضروری و مولد و اشتغال‌آفرین است.

این سهم بالا از تسهیلات قرض ‏الحسنه اعطایی به کارکنان از آنجا اهمیت بیشتری می‏یابد که بانک بعدی که دارای بیشترین تسهیلات قرض ‏الحسنه به کارکنان خود بوده، بانک مسکن است که سهم ۱۵ درصدی تسهیلات قرض ‏الحسنه به کارکنان دارد که آن هم مربوط به قبل سال ۹۵ بوده و در سال‏های اخیر هیچ‏گونه تسهیلات قرض ‏الحسنه‏ای به کارمندان خود پرداخت نکرده است.

در سایر بانک‌های کشور نظیر بانک‌های ملت و صادرات به ترتیب ۸ و ۶ درصد و در رفاه و تجارت این نسبت پنج درصد است و در سایر بانک‌ها ه‌جز بانک‌های ایران‌زمین، دی و پارسیان که اطلاعات مصارف تسهیلات قرض ‏الحسنه خود را منتشر نساخته ‏اند- زیر پنج درصد است.

آش نخورده و دهان سوخته کارکنان میانی در دریافت وام

در واکنش به جزئیات این گزارش، یک کارشناس حوزه بانکداری تمایلی به فاش شدن نام خویش نداشته، در گفتگو با بازارنیوز اعطای تسهیلات کلان به کارمندان جزء بانک‌ها را رد کرده و در این باره اظهار کرد: در حال حاضر عمده تسهیلات پرداختی بانک‌ها به کارکنان خویش به دو شکل مسکن و خودرو صورت می‌پذیرد؛ وام مسکن کارکنان به این گونه‌ای که مبلغ آن در شبکه بانکی ۱۵۰ میلیون تومان و در کنار این رقم ۶۰ میلیون تومان جعاله به همراه دارد، این در حالی است تسهیلات مسکن برای مردم عادی، در همه بانک‌ها و ۲ برابر بیشتر از کارکنان بانک‌ها است.

این کارشناس حوزه بانکداری همچنین درباره رقم تسهیلات خودرو کارکنان خاطر نشان کرد:در حال حاضر رقم پرداختی بانک‌ها به کارکنان خود برای وام خودرو به مراتب پایین‌تر از وام مسکن بوده و بر خلاف اظهار نظر‌های انجام شده وام‌های کلانی به کارکنان میانی داده نمی‌شود.

وی همچنین درباره ادعایی مبنی بر اعطای وام بدون ضامن به کارکنان بانک‌ها گفت: متاسفانه این گزاره دومین نکته غلطی است که پیرامون تسهیلات دهی کارمندان بانک‌ها مطرح شده است؛ در حال حاضر شرایط برای کارمندان بانک به گونه‌ای است هر کارمند برای دریافت وام‌هایی تا سقف ۳۵۰ میلیون تومان تا ۴۰۰ میلیون تومان باید یک ملکی به ارزش ۲ تا ۳ میلیارد در رهن بانک قرار دهد.

این کارشناس افزود: در حال حاضر تضامین و موارد ترهین تسهیلات کارکنان بانک‌ها به مراتب سختگیرانه و بیشتر از مردم عادی است، اما ذهنیت جامعه به گونه‌ای رقم خورده است که مردم فکر می‌کنند کارکنان بانک‌ها و موسسات مالی می‌توانند به راحتی وام دریافت کنند.

وی تصریح کرد: ارائه و نشر چنین داده‌های غلط و ناقصی تنها باعث تشویش اذهان عمومی، دو دستگی، عدم اعتماد مردم به سیستم بانکی کشور و ایجاد جوی نا آرام برای اتخاذ تصمیم نا مناسب از سوی مسئولین خواهد شد.

 این کارشناس اقتصادی در پایان تاکید کرد: در جریان بررسی تسهیلات‌دهی با کارکنان بانک‌ها باید مدیران ارشد و کارمندان جزء و میانی از یکدیگر جدا باشند چرا که پرداختی مدیران ارشد بانک‌ها به هیچ وجه قابل مقایسه با کارمندان نبوده و ایشان در شرایطی مالی کاملا متفاوت قرار دارند.

به گزارش بازارنیوز؛ آنچه که اکنون می‌توان از میان مباحث مطرح شده از گزارش روزنامه فرهیختگان و اظهارات این کارشناس بانکی استنباط کرد این است که در حال حاضر کارکنان میانی سیستم بانکی کشور، قربانی تسهیلات نجومی شده‌اند که در جیب اعضای هئیت مدیره و یا حتی مدیران ارشد بانک‌های کشور رفته است.

خبر پرداخت پاداش‌های ۵۰۰ میلیون تومانی اعضای هئیت مدیره یکی از بانک‌ها در مرداد سال گذشته آخرین نمونه‌ای از بی عدالتی است که در میان کارمندان میان رده بانک‌ها با مدیران ارشد آنها در حال به وقوع پیوستن است؛ حال به نظر می‌رسد که  دهان سوزی بذل و بخشش بانک‌ها در پرداخت وام به کارکنان خود در واقع ناشی از همان آشی تسهیلاتی است که توسط مدیران ارشد خورده شده اما در نهایت سوختگی دهان آن  نصیب کارمندان جزء و میان رده بانک‌ها شده است.

پایان پیام//