به گزارش گروه نفت و انرژی بازارنیوز: سروش نظری؛ سوآپ این است که دولت یا بخش خصوصی، نفت یا گاز را در یک مرز کشور از همسایگان دریافت می کنند و در مرز دیگر به افراد مورد نظر آنان تحویل می دهند. مهم ترین مزیت سوآپ را می توان اثبات امنیت و توانایی کشور در انتقال انرژی دو کشور مختلف دانست. سوآپ با ترانزیت تفاوت دارد.

سوآپ گاز سه‌جانبه میان ترکمنستان، ایران و آذربایجان که هفتم آذرماه در حاشیه پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امضا شده بود، اول ژانویه ۲۰۲۲ (دوشنبه ۱۳ دی ماه) آغاز شد.
به گفته جواد اوجی وزیر نفت درباره جزئیات این سوآپ گازی، ایران سالانه نزدیک به ۱.۵ تا ۲ میلیارد متر مکعب گاز را از ترکمنستان به آذربایجان تحویل می‌دهد. یعنی روزانه بالغ بر ۴ الی ۵ میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان دریافت می‌کنیم که این قرارداد به تأمین سوخت زمستانی استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان و سمنان کمک می‌کند.
اوجی پس از پایان نشست با هیئت ترکمنستان که (شنبه، ۱۸ دی‌ماه) در وزارت نفت برگزار شد، با بیان اینکه زیرساخت کافی تا ظرفیت روزانه ۴۰ میلیون مترمکعب گاز برای واردات و سوآپ گاز از ترکمنستان وجود دارد، تصریح کرد: به کشور دوست و برادر اعلام کردیم که آمادگی واردات و سوآپ گاز با کشور‌های همسایه تا ۴۰ میلیون مترمکعب در روز یا به عبارتی ۱۰ تا ۱۵ میلیارد مکعب سالانه را داریم.
در تشریح بیشتر وضعیت گاز کشور باید دانست که ایران روزانه ۸۰۰ میلیون متر مکعب گاز تولید می‌کند که به گفته رضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت گاز روزانه بین ۵۸۰ میلیون تا ۶۰۰ میلیون متر مکعب گاز به مصارف خانگی و تجاری می‌رسد که با توجه به کاهش دما این آمار رو به افزایش است، دولت تمام تلاش خود را می‌کند که تا اواخر زمستان دچار افت فشار نشویم، اما با توجه به روند افزایشی مصارف خانگی شرایط گازی کشور بسیار نگران کننده است.
دکتر سعید میرترابی کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با بازارنیوز پیرامون تامین سوخت زمستانی ۵ استان با اجرای این سوآپ گازی بیان کرد:
قطعا این رقم به اندازه‌ای که همه نیاز گازی ۵ استان را پوشش بدهد نیست، و تنها قرار است کسری‌ها را جبران بکند، به هرحال شبکه توزیع گاز ایران همه استان‌ها را پوشش می‌دهد، اما چون گاز در جنوب تولید وبه شمال انتقال داده می‌شود معمولا استان‌های شمالی در پیک مصرف به علت اینکه در انتهای شبکه انتقال گاز هستند دچار مشکلاتی می‌شوند، لذا طبیعتا باید کسری‌های این استان‌ها که در انتهای شبکه توزیع هستند را پوشش بدهد نه همه مصارفشان را.

میرترابی در خصوص مزایای دیگر این سوآپ گفت: ما به علت تحریم‌ها و فشار‌های بیرونی همیشه عملکرد ضعیفی در مبادلات انرژی منطقه داشته‌ایم، و با توجه به موقعیت منطقه‌ای ما، ذخایر انرژیمان به اندازه‌ای هست که هاب و مرکز توزیع و انتقال انرژِی در منطقه باشیم، اما خب با وجود فشار‌های خارجی و بخشی هم به علت کم کاری‌های داخلی مجموعا باعث این شده که ایران نتواند در ۱۰ سال اخیر اتفاق مهمی در عرصه مبادلات انرژی منطقه رقم بزند. از این رو این سوآپ سه جانبه بین کشور ما و ترکمنستان و آذربایجان یک تحول است و هرنوع حرکت در مسیر همکاری‌های حوزه انرژِی می‌تواند به نفع کشور باشد هرچند که صادرات گاز برای ایران خیلی اقتصادی نیست به این دلیل که ما می‌توانیم با تبدیل این‌ها به فرآورده‌های پتروشیمی یا تزریق به چاه‌های نفت نفع اقتصادی و آورده بیشتری از صادرات داشته باشیم، اما به هرحال به دلیل پتانسیل‌هایی که داریم می‌توانیم روی سوآپ و ترانزیت سرمایه گذاری کنیم، زیرا که علاوه بر آورده اقتصادی برای ما منافع سیاسی هم دارد.

وی در پایان گفت: ارتباطاتی که از طریق سوآپ و ترانزیت شکل می‌گیرد کشور‌ها را به هم وصل می‌کند و تبادل انرژِی هم یک مقوله بسیار مهم است، این مبادلات باعث بوجود آمدن همگرایی و نوعی وابستگی متقابل امنیتی می‌شود که می‌تواند به ثبات و جایگاه منطقه‌ای کشور کمک کند.

/انتهای پیام