یک کارشناس اقتصادی با تاکید بر فرصتسوزی وزارت اقتصاد در انتشار اوراق بدهی، استفاده از این ابزار مالی را کمککننده به دولت برای تامین کسری بودجه و کاهش تورم دانست.
گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی، در واکنش به گزارش منتشر شده در بازارنیوز به نقل از صندوق بینالمللی پول با عنوان «محلی ماندن؛ راهی مطمئن و پایدار برای دسترسی به تأمین مالی» و همچنین پیرامون وضعیت بازار بدهی در ایران و میزان استفاده از اوراق برای تامین بودجه کشور، اظهار کرد:دولت از اوراق استفاده کرد، ولی این استفاده به میزان کافی نبود و اولویت بر اوراق قرار نگرفت. به همین دلیل طبق پیشبینی نرخ رشد نقدینگی کشور از کریدور ۳۰ ساله خود خارج شد و تورم افزایش پیدا کرد.
وی افزود: افرادی که اجازه ندادند اولویت با اوراق باشد، باید پاسخگوی این وضع باشند. اوراق موجب میشود که کسری بودجه شفاف شده و بودجه نظم پیدا کند و از این طریق باعث میشود تورم کاهش یابد.
سعدوندی ادامه داد: اگر نرخ بهرهای که افزایش مییابد از نرخ تورم انتظاری بسیار بالاتر برود، برای اقتصاد مشکل ایجاد میشود؛ اما وقتی نرخ بهره اوراق پایینتر از نرخ تورم انتظاری است، قطعا به جز اوراق نباید از ابزار دیگری برای تامین بودجه استفاده شود و این تفاوت اقتصاد ایران با اقتصاد کشورهای پیشرفته است. اکنون اقتصاد آمریکا، از محل اوراق، پروژههای بزرگی را اجرا میکنند، ولی از طرف دیگر پایه پولی در این کشور به شدت در حال افزایش است. چون نرخ تورم پایین است. اگر نرخ تورم بالا باشد، نمیشود از محل پایه پولی برای تامین کسری بودجه استفاده کرد. افرادی هستند که میخواهند سیاستهای آن طرف را در ایران اجرا کنند؛ مثلا میگویند تزریق پایه پولی آثار تورمی ندارد که دیدیم این سیاست غلط بود و آثار تورمی آن در حال ظهور است.
*مزیت عرضه اوراق نسبت به وامهای خارجی و استقراض از بانک مرکزی
این استاد بانکداری واقتصاد کلان درباره مشکلات وامهای خارجی و ارجحیت انتنشار اوراق بر این ابزارها گفت: چه از بانک مرکزی، چه از صندوق توسعه ملی و چه از بانک جهانی استقراض کنیم، برای کشور ما سم است و قطعا اوراق ریالی و نه ارزی باید جایگزین اینها شود. زمانیکه ارز خارجی را وارد اقتصاد کرده و به پایه پولی تبدیل کنیم، تورم به وجود میآید. نمیدانم چطور است که هنوز برخی اصرار میکنند که از یک منبع خارجی وام بگیرند و وارد اقتصاد کنند. وقتی نفت میفروشیم، درآمدش مانند وام بلاعوض میماند؛ اما وقتی قرض میکنیم، دیگر بلاعوض نیست و وضعیت بدتر خواهد شد. اگر فروش نفت نمیتواند اقتصاد ما را از رکود خارج و مشکلات تورمی را رفع کند، چگونه میخواهیم با استقراض ارزی این مشکل را مرتفع کنیم؟
*فرصتسوزی تعمدی وزارت اقتصاد در زمینه انتشار اوراق
سعدوندی درباره اشتباه وزارت اقتصاد در عدم انتشار اوراق در ابتدای سال ۹۹، گفت: زمانیکه بازار سرمایه تشنه ابزارهای مالی بود؛ یعنی زمانیکه هم باید سهام و هم اوراق عرضه میشد، وزارت اقتصاد به تعمد این کار را نکرد. این وزارتخانه تا روز ۱۳ خرداد سال ۹۹ در مقابل عرضه اوراق مقاومت کرد، سپس شروع به عرضه اوراق به مدت ۲ ماه کرد؛ یعنی تیر و مرداد اوراق منتشر و مجددا از شهریورماه تا ماههای پایانی سال عرضه را متوقف کردند و دوباره در انتهای سال، اوراق منتشر شد، اما نرخ سود افزایش پیدا نکرد که این نشان میدهد اوراق به بازار عرضه نشده و همان روش استقراض از نظام بانکی بوده که این بار از طریق اوراق انجام شده است.
وی افزود: اوراقی که میگوییم، با کاری که در پایان سال ۹۹ انجام شد، دقیقا در نقطه مقابل هم قرار دارند. اوراق استقراض از جامعه و بازار آزاد است، ولی وزارت اقتصاد از اوراقی استفاده میکند که از نظام بانکی و بانک مرکزی استقراض مستقیم میکند. وضعیت فعلی با اصول علمی که برای تامین کسری بودجه وجود دارد، در تعارض جدی قرار دارد.
سعدوندی تصریح کرد: هنوز نرخ اوراق پاینتر از نرخ تورم است و سرمایه گذار اوراق به صورت واقعی ضرر میکند. زمانی میتوان گفت که اوراق به نفع سرمایه گذار است که نرخ اوراق بالاتر از نرخ تورم انتظاری باشد؛ البته اگر سیاست گذاری صحیح پولی انجام شود، نرخ اوراق بالاتر از نرخ تورم (در حد یک تا دو درصد) قرار میگیرد و بدین ترتیب میتوان در عرض ۱۸ ماه، نرخ تورم را به زیر ۱۰ درصد رساند؛ بنابراین در شرایط فعلی اوراق بهتر از سپردهگذاری در بانک است، ولی این که تصور کنیم از این طریق ضررهای سهمگینی که برخی سهامداران در بازار سرمایه متحمل شدند را میتوان جبران کرد، اشتباه است.
*اوراق بدهی به هیچوجه برای دولت بعد مشکل ایجاد نمیکند
این کارشناس اقتصادی در پایان در واکنش به این شائبه که بدهیها برای دولت آینده مشکل ایجاد میکند، گفت: مطلقا مشکلی ایجاد نخواهد شد. این از ناآگاهی اقتصاددان ایرانی است که اینطور مسائل را در کشور مطرح میکنند. وقتی نرخ اوراق ۲۰ درصد زیر تورم است، چگونه ممکن است برای دولت آینده مشکل به وجود بیاورد. در همین ۳ سالی که تحریمها شدت گرفت، نسبت بدهی دولت به تولید ناخالص ملی (GDP) کاهش پیدا کرده که نمود بارز خودتحریمی است. این نسبت باید بیش از این مقادیر افزایش پیدا کند که برای دولت آینده بخواهد مشکل ایجاد کند.
پایان پیام//