سال آینده با توجه به آن چه که در اقتصاد ایران گذشت، سالی سخت برای تمام کسب‌وکارها خواهد بود و در حالی که در پایان سال اتفاق خاصی به نفع مثبت شدن فضای کسب‌وکار نیفتاد و همه تحلیلگران غیردولتی همچنان بر این باورند که این اقتصاد در سال آینده نیز روزهای آفتابی را تجربه نخواهد کرد. مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با گسترش نیوز، ضمن تایید این گزاره پیش‌فرض، برای روزهای پیش روی اقتصاد ایران ابراز نگرانی کرد. 

خطر حذف گوشت و مرغ از سفره ایرانیان

این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسشی مبنی بر کیفیت وضعیت تغذیه در ایران در سال گذشته و سال پیش رو اظهار داشت: بر اساس پژوهش‌هایی که در کشور به عمل آمد، وضعیت تغذیه مردم در شرایط بسیار ناگواری قرار دارد به گونه‌ای که کشش تقاضا برای کالاهایی همچون قند و شکر بسیار پایین آمده است و این دو کالا به یکی از انتخاب‌های اصلی بسیاری از خانوارهای ایرانی برای رفع گرسنگی است. این در شرایطی است که مصرف پروتئین در کشور از طریق مرغ، گوشت قرمز و ماهی بسیار کم شده و در بسیاری از دهک‌های پایین درآمدی به کلی به صفر میل می‌کند. بر پایه همان پژوهش‌هایی که اشاره کردم، به دلیل گرایش بیشتر به مصرف کالاهای شیرین و سرشار از قند، چاقی ناشی از انباشت کربوهیدارت و حذف فیبر در جامعه بسیار افزایش خواهد داشت و هزینه‌های جانبی بسیار سنگینی به بخش درمان و بهداشت کشور وارد خواهند ساخت.

قیمت مسکن افزایش خواهد یافت؟

مرتضی افقه در ادامه خاطرنشان ساخت: تغییرات شدید در پایه هرم جمعیت شهری کشور، نگرانی‌های بسیار زیادی را به جهت افزایش تقاضای مسکن بر کشور تحمیل می‌کند که در حال حاضر میزان تولید مسکن و خانه‌های ساخته شده موجود، پاسخگوی شرایط موجود نیست. این گزاره معنایی جز افزایش شدید قیمت مسکن در سال‌های پیش رو ندارد. در حال حاضر حدود ۶۵ میلیون ایرانی در شهرها زندگی می‌کنند و این رقم همچنان در حال افزایش به سوی شهر و به زیان روستاهاست و این به معنای تغییر در الگوی مصرف آب در کشور نیز هست. در این شرایط طبیعی‌ست که انواع شکل‌های بدمسکنی در کشور افزایش داشته باشد و در نتیجه با افزایش قیمت خانه و بلعیدن بخش بزرگی از سهم درآمدهای خانوار از طریق اجاره خانه، تغییر سبک زندگی در حوزه اسکان کاملا بدیهی به نظر می‌رسد که عواقب ناگوار اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی برجای خواهد گذاشت. 

ایران پیرترین کشور منطقه خواهد شد؟

این اقتصاددان افزود: میانگین شاخص امید به زندگی در طی سال‌های گذشته بیش از دو دهه افزایش یافته که البته اصلا به کیفیت حکمرانی اقتصادی کشور ارتباطی ندارد. در حالی که شرایط فقر در کشور تشدید می‌شود، اما بعید است که شاخص امید به زندگی در ایران همچنان به مسیر فزاینده خود تداوم نبخشد و این به معنای ایجاد فشار بسیار بیشتر بر بازار کار و تاخیر در بازنشستگی است که چندان معنای خوبی برای نسل جدید ندارد و این به معنای کاهش میل به فرزندآوری خواهد بود. این بدان معناست که در سال‌های آینده به رغم افزایش تقاضا برای حضور در بازار کار، هزینه‌های نیروی کار نیز افزایش خواهد یافت و نیروی کار ایرانی فارغ از میزان مهارت‌ها، یک نیروی کار بسیار گران و پرهزینه خواهد شد.

تداوم این رویه تا ۳۰ سال آینده باعث می‌شود که ایران به پیرترین کشور منطقه تبدیل شود که سهم بهداشت و درمان و بازنشستگان در اقتصاد، از بخش آموزش پیشی خواهد گرفت و اقتصاد تمامی جنبه‌های مولد خود را از دست خواهد داد و به یک مصرف‌کننده صرف تبدیل خواهد شد در حالی که منابع کافی برای پایدارسازی مصرف در کشور نیز وجود ندارد. امیدوارم که سال پیش رو منشا تحول در ساختارهای اقتصادی کشور به سمت نوسازی و بازسازی زیربنایی اقتصاد کشور باشد.

گسترش نیوز/