این صنعت که در دوران تحریم‌های پیشابرجام با تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا رو به رو شده بود، حالا با مشکلات کمتری از این نظر رو به رو است و در دوران تحریم‌ها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع مبارزه تهران با فشار اقتصادی از سوی واشنگتن عمل کرده است. اما با توسعه و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در این بخش حالا فرصت خوبی مهیا شده است تا در صورت رفع تحریم‌ها یا در صورت باقی ماندن آنها این بخش با کمک پتانسیل تامینی بالای کشور بتواند نقشی کلیدی در آینده اقتصاد ایران بازی کند.

تحریم ناپذیری؛ افسانه یا واقعیت؟
با توجه به عدم تمایل ایالات متحده درباره پیش‌دستی در بازگشت به چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک - برجام (JCPOA)- و تلاش این کشور برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجامی و آغاز مذاکراتی دیگر بر سر این مساله و از سوی دیگر عدم تمایل ایران برای مذاکره مجدد بر سر توافق به نظر می‌رسد کماکان تحریم‌ها علیه ایران بر قوت خود باقی خواهند بود. سیمون واتکینس معتقد است در چنین وضعیتی تهران بر سه زمینه اساسی برای ادامه تجارت خود با وجود تحریم‌های واشنگتن متمرکز است.

در کنار توسعه مداوم میادین عظیم نفتی کارون غربی، تکمیل بخش‌هایی از فاز ۱۱ پارس جنوبی و نهایی شدن خط لوله انتقال نفت خام از گوره به جاسک، تمرکز ایران در شرایط تحریم‌های فعلی روی بهینه‌سازی تولید و درآمد حاصل از بخش پتروشیمی‌های مقیاس جهانی کشور است. واتکینس می‌گوید بخش پتروشیمی همیشه نقش کلیدی در مدل اقتصاد مقاومتی ایران داشته است و در حال حاضر بیش از ۳۰ درصد کل صادرات غیر نفتی ایران را به خود اختصاص داده است. ایران نیز مشغول برنامه‌ریزی در راستای تقویت این بخش از طریق ایجاد هاب‌های جدید پتروشیمی در کشور است و اهمیت این امر آنجا بیشتر به چشم می‌آید که بخش پتروشیمی در منطقه خاکستری تحریم‌ها علیه ایران قرار دارد.

در اوج دوران تحریم‌های قبلی طی سال‌های ۲۰۱۱-۲۰۱۲ علیه ایران، صنعت پتروشیمی مورد توجه ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار گرفت. در این دوران با ایجاد تحریم‌های ثانویه توسط آمریکا برای خریداران، فروشندگان، انتقال‌دهندگان و بازاریابان محصولات پتروشیمی با منشأ ایران و کسانی که در تامین مواد مورد نیاز صنعت پتروشیمی ایران درگیر باشند، سعی کرد فشار زیادی بر این صنعت وارد کند. اتحادیه اروپا هم در آن دوره ممنوعیت واردات، تجارت یا حمل و نقل محصولات پتروشیمی با مبدأ ایران را وضع کرد؛ اما در حال حاضر هیچ گونه تحریمی علیه بخش پتروشیمی ایران اعمال نکرده است. نکته اساسی دیگر نیز عدم صلاحیت آمریکا برای اعمال مجازات‌های اولیه علیه پتروشیمی ایران است و تنها در شرایطی که شرکت‌ها و افراد آمریکایی درگیر تجارت با بخش پتروشیمی ایران شوند را شامل می‌شود.