گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ حسین صمصامی، اقتصاددان و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در نشست «نظام مسائل اقتصادی کشور مبتنی بر سیاست های کلی نظام» که به صورت مشترک بین مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی مجمع نشخیص و سازمان بسیج دانشجویی برگزار شد، به بیان موضوعات مختلف پرداخت که در ادامه خلاصه‌ای از آن را می‌خوانید.

این استاد اقتصاد اظهار کرد: مشکلاتی در جمهوری اسلامی درباره مسائل اقتصادی وجود دارد که رهبر انقلاب سیاست‌های کلی برای آن ارائه دادند. سوال این است که چرا این موارد اجرایی و عملیاتی نشد. در صورت عملیاتی شدن این سیاست ها، بسیاری از مسائل برطرف می‌شد و الان در این شرایط نمی‌بودیم. علت این ممکن است ضعف بدنه اجرایی دولت باشد، اما مسئله فراتر از این است و صرفا موضوع اجرایی نیست.

وی افزود: اگر نگاهی به سیاست‌های کلی نظام بیندازیم، درباره سرمایه گذاری، ارزش افزوده و کارآفرینی، رونق اقتصادی، کنترل تورم و... از راه‌های مشروع صحبت کرده ایم. یک عنصر کلیدی در این سیاست‌ها وجود دارد که آن، هدایت اقتصاد به سمت چارچوب اقتصاد اسلامی است.


*اگر سیاست‌ها درست اجرا می‌شد، در وضع کنونی نبودیم

صمصامی درباره وضعیت کشور برای رسیدن به افق ۱۴۰۴ گفت: این افق، چهار سال آینده به پایان می‌رسد موارد مختلفی در این افق وجود دارد که باید چهار سال بعد به آن رسیده باشیم. در برخی از موارد زودتر از این موعد رسیدیم، ولی در خیلی از موارد، بسیار عقبیم.

وی افزود: در بحث‌های مختلف سیاست‌های پولی، مالی و ارزی برای ثبات اقتصادی به افق ۱۴۰۴ نرسیدیم. رشد اقتصادی سال گذشته ما منفی شد. تورم حدود ۴۰ درصد و ارز بی ثبات است. بهره وری در حال کاهش است و افزایش توان رقابت با خارجی‌ها را در این سال‌ها نداشتیم. هدایت بازار پول و سرمایه در برنامه مندرج بوده که به آن نرسیدیم. اگر این سیاست‌ها اجرایی و عملیاتی می‌شد همانند سیاست‌های نظامی کشور، اکنون اقتصادمان در این وضع نبود.


*التقاط اقتصاد ایران با اقتصاد سرمایه داری

این استاد اقتصاد در پاسخ به این سوال که چرا در چنین شرایطی قرار نگرفتیم، اظهارگرد: یکی از مسائل و مشکلات بسیار اساسی و مهم در بحث مبانی فکری، التقاط اقتصاد ایران با اقتصاد سرمایه داری است و اساس مباحث اقتصادی ایران با اقتصاد سرمایه داری شکل گرفته و اقتصاد اسلامی را نتوانستیم روی آن سوار کنیم.

وی افزود: ما اگر می‌خواهیم فقه اسلامی مثل حذف ربا و کم فروشی و.. را در کشور جا بیندازیم، در چه چارچوبی باید آن را پیاده کنیم؟ یعنی نهاد‌ها و ساختار‌هایی که می‌خواهد این باید‌ها و نباید‌ها را در کشور ایجاد کند، باید چگونه باشد؟ در قرآن کریم به صراحت گفته شده که ربا جنگ با خداست، اما این در جامعه اسلامی در حال عملیاتی شدن است.

صمصامی تصریح کرد: نهاد‌هایی که طراحی کردیم برای پیاده سازی این قواعد، با هم هماهنگ نیست. در بحث‌های نظامی خوب جلو رفتیم، چون نهاد‌های آن بخش هماهنگ با مردم بود. عمده تحولاتی که رخ داده در نهاد‌هایی بود که پس از انقلاب ایجاد شدند. پس از انقلاب نهادسازی خاصی برای اقتصاد ایجاد نکردیم. قوانین خوبی نوشته و ابلاغ شد، ولی اجرایی نشد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی، درباره سیاست‌های بانکی پس از انقلاب اظهار کرد:  پس از انقلاب ۳۶ بانک دولتی و خصوصی داشتیم. این‌ها با هم ادغام شدند و به ۹ بانک رسیدند، ولی ساختارشان همانگونه حفظ شدند. ما قانون عملیات بانکی بدون ربا را نوشتیم که بسیار خوب بود، ولی ظرفی که باید این قانون را اجرا کند، همراه نبود و نمی‌توانست آن را اجرا کند. هنوز پس از ۴۰ سال از وضع قانون، عملیات بانکی ما دارای اشکال است که علما اعلام می‌کنند در حال حاضر ربا در سیستم بانکی کشور حاکم است. با وضع موجود بانکی، به نظر هیچ وقت این مشکلات پایان نخواهد یافت.


*تفکر اقتصاد غربی در ذهن مذهبی ها/ حفظ ارزش پول ملی اولویت است

صمصامی با بیان این که کشورنه تنها از سیاست نهاد غربی استفاده می‌کنیم، بلکه تفکر اقتصاد غرب دهم در کشور حاکم است، اظهار کرد: این تفکر توسط افراد مذهبی استفاده می‌شود. یکی از این موارد درباره بازار ارز است. از جمله مسائلی که رهبری بار‌ها مطرح کردند، حفظ ارزش پول ملی کشور است. چرا حفظ نشده است؟ سال ۹۰ ارز هزار تومان بوده، الان به ۲۴ هزار تومان رسیده است. وقت استدلال کسانی که طرفدار کاهش ارزش پول هستند را می‌بینم، همان‌هایی است که در کتب غربی درباره آن‌ها بحث می‌شود.

وی افزود: اگر تیم اقتصادیمان را برداریم و به جای آن‌ها اقتصاددانان غربی بیاوریم، بعید می‌دانم این سیاست‌های فعلی ما را ادامه دهند. کمااینکه یکی از حربه‌های دشمن ما، ارز است و با استفاده از آن مردم را علیه نظام می‌شوراند.

استاد دانشگاه شهید بهشتی، یکی از علل گرانی‌ها در سال‌های اخیر را افزایش قیمت ارز است و اظهار کرد: متاسفانه مجلس انقلابی هم به این موضوع توجه نداشته و به دنبال تضعیف ارزش ریال است. در بودجه به دنبال این هستند که قیمت ارز را به ۱۷۵۰۰ تومان برسانند. وقتی می‌پرسیم مبانی شما برای این کار چیست پاسخی ندارند. حتی اقتصاددانان غربی هم این تحلیل را قبول ندارند. وقتی دلار را به این رقم برسانند، هزینه آن را از جیب مردم مستضعف می‌گیرند و نفع آن برای سرمایه داران است. مجلس ما متاسفانه همراه جنگ اقتصادی دشمنان علیه کشور شده اند.

 

پایان پیام//